Artykuły | Co do zasady

W aktualnym stanie prawnym wciąż możliwa jest realizacja inwestycji w oparciu o pozwolenia na budowę elektrowni wiatrowych wydane przed 16 lipca 2016 r. lub później, ale na podstawie postępowań wszczętych przed tą datą. Ich budowa nadal jest możliwa na dawnych warunkach, sprzed wejścia w życie późniejszych obostrzeń. To mogłoby wspomóc wciąż niezadowalający rozwój energetyki odnawialnej w Polsce. Jak długo jednak stare pozwolenia pozostaną w mocy i czy inwestycje muszą być oddane do użytkowania do 16 lipca 2024 r.?

9 maja 2024 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował zaktualizowane wyjaśnienia w sprawie składania Prezesowi UOKiK zawiadomień oraz prowadzenia postępowań objętych zakresem ustawy o kontroli niektórych inwestycji zagranicznych. Znowelizowane przepisy ustawy, które znacząco poszerzyły zakres jej stosowania, weszły w życie prawie cztery lata temu – w lipcu 2020 r. Prezes UOKiK uzyskał wtedy dodatkowe uprawnienia w zakresie ochrony polskich przedsiębiorstw – istotne z punktu widzenia porządku, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego (pisaliśmy na ten temat w artykule Kontrola niektórych inwestycji – nowe przepisy ochronne). W 2022 r. UOKiK opublikował pierwsze wyjaśnienia dotyczące nowej regulacji.

19 kwietnia 2024 r. opublikowano projekt ustawy wdrażającej dyrektywę CSRD, tj. projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (proces ustawodawczy można śledzić na stronie Rządowego Centrum Legislacji). Zasadniczą część implementacji stanowi dodanie do ustawy o rachunkowości nowego rozdziału 6c zatytułowanego „Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju”.

Spór o polski Trybunał Konstytucyjny trwa i zaostrza się. Samo sugerowanie, że Trybunał Konstytucyjny nadal w Polsce istnieje i działa, jest ryzykowne, bo może być poczytane za opowiedzenie się po którejś ze stron tego sporu. Ale choć TK zajmował się ostatnimi czasy sprawami o dużym ładunku politycznym, na jego wokandzie 8 maja 2024 r. została postawiona sprawa pozbawiona takiego znaczenia, a dotycząca ważnego problemu, które czekał na rozwiązanie od wielu lat.

W ciągu ostatnich pięciu lat istotnie wzrosła liczba decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nakładających kary na dostawców usług medialnych za naruszenia związane z rozpowszechnianymi przez nich audycjami. Chodzi o standardy treści dotyczące poszanowania prawa, porządku publicznego, moralności, przekonań religijnych, a także ochrony małoletnich oraz dbałości o język. W okresie 2011-2018 wydawano średnio trzy decyzje o ukaraniu rocznie. W latach 2019-2023 nastąpił czterokrotny wzrost – do średnio dwunastu decyzji rocznie. W roku 2023 decyzji było już ponad dwadzieścia. Na szczególną uwagę, zarówno ze względu na częstość występowania, jak i problematykę, zasługują decyzje dotyczące treści szkodliwych dla małoletnich.

Po niemal dwóch latach od opublikowania projektu Komisji Europejskiej, 26 marca 2024 r. w życie weszła „dyrektywa w sprawie greenwashingu”, czyli dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825 z dnia 28 lutego 2024 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2005/29/WE i 2011/83/UE w odniesieniu do wzmocnienia pozycji konsumentów w procesie transformacji ekologicznej poprzez lepszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami oraz lepsze informowanie. Naczelnym celem wprowadzonych zmian jest ochrona konsumentów przed nieuczciwymi praktykami ze strony przedsiębiorców.

Biogaz i biometan w regulacjach Unii Europejskiej, a w konsekwencji w polskim porządku prawnym, mają szczególnie ważną rolę. Przyśpieszająca transformacja energetyczna skutkująca miliardowymi inwestycjami w odnawialne źródła energii zależne od pogody wymaga również bilansowania produkcji energii źródłami sterowalnymi, wśród których ogromne znaczenie ma biogaz. Produkcja biogazu i biometanu wpisuje się również istotnie we wspieraną przez prawodawstwo Unii Europejskiej gospodarkę obiegu zamkniętego oraz ekologizację rolnictwa. Biogaz i biometan są bardzo ważnymi elementami tego systemu, tym bardziej w dobie zawirowań na rynku gazu kopalnego.

Stanowisko KNF z 25 marca 2024 r. dotyczące niektórych aspektów stosowania outsourcingu przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji obejmuje również prowadzenie postępowań windykacyjnych związanych z wykonywaniem umów ubezpieczenia. Ubezpieczyciele oferujący kredyt kupiecki, dla których czynności windykacyjne prowadzą podmioty zewnętrzne, muszą zweryfikować, czy outsourcing w tym zakresie jest zgodny ze stanowiskiem KNF.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 9 września 2020 r. w sprawie T-745/17 (Kerkosand vs. Komisja Europejska) wskazał, że status MŚP ustala się na podstawie trzech kryteriów weryfikowanych w dwóch następujących po sobie okresach obrachunkowych („zasada dwóch lat obrotowych”). Od wydania tego wyroku TSUE mijają cztery lata, a mimo to organy pełniące role instytucji pośredniczących lub zarządzających oraz krajowe sądy administracyjne (choć z chlubnymi wyjątkami) stoją na stanowisku, że zmiany w strukturze własności w przedsiębiorstwie beneficjenta (przejęcie większości udziałów) powodują automatyczną utratę statusu MŚP w dniu ich dokonania.

Prezes UOKiK opublikował nowe wyjaśnienia dotyczące metodologii obliczania kar za praktyki antykonkurencyjne. Ich głównym celem jest dostosowanie praktyki do ostatnich zmian ustawy antymonopolowej w zakresie m.in. kar dla spółek-matek i uwzględniania adekwatności kary. Są też jednak inne zmiany. Niektóre budzą pewne zastrzeżenia.

Ustanowienie w Polsce systemu kaucyjnego nastąpiło stosunkowo późno. Po wielu latach zapowiedzi ze strony polityków ustawa weszła w życie dopiero 13 października 2023 r. Początek funkcjonowania systemu kaucyjnego wyznaczono na 1 stycznia 2025 r., nie pozostawiając biznesowi wiele czasu na przygotowanie do nowych przepisów. Wciąż pojawiają się pytania, czy system w wyznaczonej dacie zadziała zgodnie z oczekiwaniami ustawodawcy.

Opieszałość państw członkowskich we wdrażaniu dyrektyw środowiskowych będzie miała swoje konsekwencje. Na horyzoncie legislacyjnym pojawił się bowiem projekt rozporządzenia o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Celem jest harmonizacja rynku wewnętrznego i wyeliminowanie problemu nadmiernej produkcji odpadów opakowaniowych w Unii Europejskiej. W artykule przedstawiam wybrane rozwiązania, które mogą znacząco wpłynąć zarówno na biznes, jak i na konsumentów.