Artykuły | Co do zasady

Sąd Najwyższy przyjmuje, że głównym celem karania dłużnika (i ewentualnych jego popleczników) za zachowania udaremniające lub uszczuplające zaspokojenie wierzyciela winna być ochrona indywidualnych interesów majątkowych wierzyciela. Osoby prowadzące sprawy majątkowe dłużnika powinny więc na równi z nim ponosić solidarną odpowiedzialność odszkodowawczą wobec wierzyciela.

Co może zrobić wykonawca zamówienia publicznego, jeśli waloryzacja umowna nie pozwoli urealnić wysokości wynagrodzenia umownego albo w umowie nie przewidziano  klauzul waloryzacyjnych? Czy zmiana umowy w takim przypadku to obowiązek czy uprawnienie zamawiającego?

Prawo dewizowe już od wielu lat nie podlega zmianom. O zezwoleniach dewizowych, choć tak rzadko już wymaganych, i obowiązkach sprawozdawczych należy ciągle jednak pamiętać. Obrót dewizowy jest w znacznym stopniu swobodny, nie oznacza to jednak całkowitej jego liberalizacji i braku monitorowania przez Narodowy Bank Polski.

Ustawa o lasach z 28 września 1991 r. w istotny sposób ingeruje w obrót gruntami leśnymi. Pojawia się zatem pytanie, w przypadku jakich czynności prawnych powodujących przeniesienie własności gruntów leśnych Skarbowi Państwa przysługują uprawnienia pozwalające na nabycie tych gruntów.

Od 1 czerwca obowiązuje nowe rozporządzenie Komisji Europejskiej określające zasady stosowania unijnych reguł konkurencji do współpracy dostawców i odbiorców, w tym zwłaszcza do dystrybucji. Niektóre możliwe zasady współpracy mogą zostać uznane za zakazane, mimo że wcześniej były dozwolone. Inne zostały tym wyłączeniem objęte, co oznacza, że obecnie są dozwolone. Niektóre zmiany można uznać za rewolucyjne.

W dniu 18 maja 2022 r. udostępniono projekt nowelizacji przepisów związanych z procedurami wydawania zezwoleń inwestycyjnych. Zmiany zaprezentowane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (nr UD375 w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów) mają usprawnić procedury inwestycyjne, w tym przede wszystkim procedury wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Wzmożony wzrost zainteresowania przedsiębiorców morską energetyką wiatrową sprawia, że regulacje prawne w tym zakresie stanowią przedmiot zainteresowania legislatora, który stara się poprawić ich jakość. Najnowsze zmiany mają zapewnić bezpieczeństwo podczas budowy i eksploatacji morskich farm wiatrowych.

W praktyce niejednokrotnie bywa, że wierzyciel stosunku cywilnoprawnego jest jednocześnie pokrzywdzony działaniem swojego dłużnika, które może być kwalifikowane jako przestępstwo. W takich przypadkach poza dochodzeniem swoich roszczeń w drodze procesu cywilnego może on też podjąć działania przeciwko dłużnikowi w procesie karnym.

Stosunkowo często przedmiotem zajęcia w postępowaniach zabezpieczających lub egzekucyjnych są udziały dłużników w spółkach kapitałowych. Dłużnik po zajęciu udziału nie traci jednak statusu wspólnika w spółce kapitałowej, a wierzyciel względem spółki nadal pozostaje osobą trzecią. Dłużnik może więc nadal wykonywać prawa korporacyjne z zajętych udziałów lub akcji, utrudniając wierzycielowi zaspokojenie się z tych praw. Dlatego warto pamiętać o możliwości zaskarżenia uchwał spółki oraz ustanowienia zarządcy udziałów lub akcji zajętych w ramach postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego.

Zgodnie z polskim i europejskim prawem wykonywanie pewnych usług wymaga zawarcia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnoprawnej. Takim obowiązkiem są objęte podmioty wykonujące działalność leczniczą, dla których ustawodawca przewidział minimalną wysokość sumy gwarancyjnej. Czy taka suma gwarancyjna może zostać wyczerpana przez szkodę medyczną?

Konsorcjum od wielu lat jest powszechną i – wydawałoby się – dobrze znaną formą współpracy przedsiębiorców realizujących zamówienia publiczne. Mimo to konstrukcja ta wciąż budzi wątpliwości prawne, zwłaszcza gdy rodzi się spór i trafia on do sądu. Ze względu na zwodnicze podobieństwo tej konstrukcji do spółki cywilnej niejasne bywa to, którzy członkowie konsorcjum mogą uczestniczyć w procesie sądowym. Takie właśnie zagadnienie badał Sąd Najwyższy w wyroku z 30 czerwca 2021 r., III CSKP 75/21.

Zamawiający jako gospodarz postępowania powinien określić w dokumentacji wymogi formalne oraz techniczne dotyczące zabezpieczenia wadialnego. Zdarzało się, że jednym z takich wymogów było nałożenie na wykonawców obowiązku przedłożenia gwarancji wadialnej, której ważność przekraczałaby termin związania ofertą. W niedawno wydanym orzeczeniu Krajowej Izby Odwoławczej rozstrzygnięto, czy takie postanowienia SWZ są dopuszczalne, czy też może są nieważne z mocy prawa (KIO 3482/21).