Artykuły | Co do zasady

Kończy się unijny proces legislacyjny związany z przyjęciem najważniejszych aktów prawnych w ramach tzw. pakietu „Gotowi na 55” (Fit for 55). Jednym z jego elementów jest stopniowe włączanie sektora transportu morskiego do unijnego systemu handlu emisjami gazów cieplarnianych (EU ETS).

Ze statków, zgodnie z raportem opublikowanym w 2021 r. przez Europejską Agencję Środowiska i Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego, pochodzi 13,5% ogółu transportowych emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. Dlatego tak ważne jest przekształcenie transportu morskiego w sektor zrównoważony i przyjazny środowisku. Wymaga to działań na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest umożliwienie statkom zacumowanym w porcie korzystania z zasilania energią elektryczną z lądu.

Działanie dłużnika na korzyść osoby trzeciej – uprawnionego do alimentów – może prowadzić do naruszenia interesów innych wierzycieli i do niemożliwości zaspokojenia ich wierzytelności z majątku dłużnika. Uprawnia to wierzycieli do sięgnięcia po ochronę prawną z art. 527 – art. 534 k.c. Skargą pauliańską można ubezskutecznić m.in. czynność, na podstawie której ustanowiono alimenty.

Organy Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzą wzmożone kontrole sklepów pod kątem przestrzegania przepisów ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności. Wskazują przy tym na uchybienia dotyczące nie tylko prawidłowego podziału opłaty za zmarnowaną żywność czy realizacji kampanii edukacyjnych, ale przede wszystkim rozumienia definicji marnowania żywności. W wielu przypadkach inspektorzy nie mają racji, co zaczęły dostrzegać sądy administracyjne.

Wkrótce wejdzie w życie kolejna, duża nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Zmiany dotkną w szczególności uprawnionych z praw własności intelektualnej. Nowelizacja zmieni dotychczasowe reguły postępowania zabezpieczającego, które w sprawach własności intelektualnej jest standardem, poprzedzającym wniesienie pozwu. Zmiany te wejdą w życie 1 lipca 2023 r. Istotne zmiany wprowadzono także w przepisach dotyczących egzekucji sądowej. W tym zakresie nowelizacja obowiązuje już od 15 kwietnia br.

Nie jest tajemnicą, że krajowe przedsiębiorstwa rodzinne mają trudności z przeprowadzeniem sukcesji. Prawdopodobnie to właśnie skłoniło ustawodawcę do wprowadzenia nowej instytucji, jaką będzie fundacja rodzinna. Ma ona umożliwić wielopokoleniową sukcesję oraz zapewnić ochronę przed rozdrobnieniem majątku, przy jednoczesnym zabezpieczeniu środków do utrzymania rodziny i innych osób bliskich fundatorowi.

13 kwietnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja tzw. specustawy jądrowej, czyli ustawy z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących. Po procesie legislacyjnym trwającym prawie dwa lata zmieniono funkcjonujące dotychczas zasady procesu inwestycyjnego dla realizacji obiektów jądrowych w Polsce, przy okazji nowelizując ustawę Prawo atomowe.

Patent europejski o jednolitym skutku i nowy sąd patentowy – co powinien wiedzieć polski przedsiębiorca i czy jest się czego obawiać?

Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych, która weszła w życie 13 października 2022 r., m.in. ujednoliciła sposób obliczania kadencji członków zarządów, wprowadziła nowe obowiązki w zakresie protokołowania posiedzeń zarządu i rady nadzorczej w sp. z o.o. oraz rozszerzyła katalog przestępstw, których popełnienie skutkuje zakazem pełnienia funkcji członka organów, likwidatora lub prokurenta. Pojawia się pytanie, czy zmiana przepisów wpłynęła pozytywnie na funkcjonowanie organów spółek kapitałowych.

W ostatnich latach ESG to przede wszystkim „E” – aspekty dotyczące środowiska. To one najczęściej były przedmiotem regulacji prawnych. Obecnie coraz większy nacisk kładzie się na sprawy społeczne (S) i ładu korporacyjnego (G). W zakresie tych ostatnich warto zwrócić uwagę na dyrektywę w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych, która weszła w życie pod koniec 2022 r. Dyrektywa ma zapewnić bardziej zrównoważoną reprezentację kobiet i mężczyzn wśród dyrektorów spółek giełdowych. 

Opodatkowanie obrotu tokenami NFT podatkiem VAT budzi zainteresowanie podatników oraz organów podatkowych w różnych krajach Unii Europejskiej, które prezentują niekiedy odmienne podejścia. Komitet VAT opublikował 21 marca 2023 r. dokument roboczy (Working Paper no. 1060 of the EU Value Added Tax (VAT) Committee regarding an EC question on non-fungible tokens (NFTs)) dotykający wielu zagadnień dotyczących opodatkowania NFT podatkiem VAT. Ponieważ transakcje NFT, w tym o dużej wartości, są coraz powszechniejsze, należy rzetelnie ocenić zasady opodatkowania tych tokenów i operacji z ich udziałem, w tym na gruncie VAT, a dokument roboczy może mieć istotny wpływ na tę ocenę.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) to publiczny rejestr prowadzony przez Ministra Finansów, który został utworzony w efekcie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 roku. Rejestr funkcjonuje w obrocie już od jesieni 2019 r., niemniej w związku z bieżącą harmonizacją przepisów dotyczących ujawniania informacji o beneficjentach rzeczywistych w ramach ustawodawstwa unijnego podlega coraz to nowym zmianom i ulepszeniom. Kolejne modyfikacje zostały wprowadzone 9 marca 2023 r.