spory sądowe | Co do zasady

Sąd Najwyższy podjął długo oczekiwaną uchwałę dotyczącą możliwości stosowania premii pieniężnych w rozliczeniach pomiędzy siecią handlową a dostawcą w świetle przepisów o „opłatach półkowych”.

Aby móc dochodzić odszkodowania za szkodę wyrządzoną prawomocnym orzeczeniem sądu cywilnego, trzeba wcześniej uzyskać potwierdzenie jego oczywistej i rażącej niezgodności z prawem. Warunek ten nie narusza Konstytucji i nie jest nadmiernym obciążeniem. Z tym ostatnim poglądem Trybunału Konstytucyjnego trudno się zgodzić.

Przez dłuższy czas w orzecznictwie sądowym powszechnie przyjmowano, że kserokopia dokumentu – niepoświadczona za zgodność z oryginałem – w zasadzie nie ma mocy dowodowej. Wydaje się jednak, że tak ukształtowana linia orzecznicza ulega pewnej zmianie i kierunek ten należy zaaprobować.

Organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli te są znane mu z urzędu bądź też znajdują się w jego posiadaniu lub w posiadaniu innych podmiotów realizujących zadania publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej.

Sąd w toku postępowania może żądać przedstawienia dodatkowej opinii przez kolejnych biegłych, ale wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Wniosek strony o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego winien być trafnie i rzetelnie uargumentowany. Samo niezadowolenie strony z przygotowanego wcześniej opracowania nie jest wystarczającym powodem, by sporządzać kolejną opinię biegłych tej samej specjalności.

Zmienia się podejście sądów do kwestii wynagrodzenia sieci handlowych za usługi marketingowe świadczone na rzecz dostawców. Wiele pobieranych przez nie opłat trudno uznać za „opłaty półkowe”, gdyż stanowią one wynagrodzenie za działania podejmowane bezpośrednio w celu sprzedaży towarów dostawcy.

W każdym sporze sądowym niezwykle ważne jest to, jakie okoliczności musi udowodnić każda ze stron, aby wygrać sprawę. Nie inaczej jest w sporach pomiędzy sieciami handlowymi a ich dostawcami, w których ci drudzy dochodzą roszczeń w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Przepis zakazujący „utrudniania dostępu do rynku” przez pobieranie „innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży” jest zgodny z konstytucją, ale nie znaczy to, że pobieranie opłat za usługi marketingowe stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.

Samo stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przesądza jeszcze o odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Koszty postępowania sądowego, w wyniku którego wydano takie orzeczenie, nie mogą stanowić składnika dochodzonego odszkodowania, bowiem nie stanowią szkody w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Na tak postawione pytanie można udzielić odpowiedzi dopiero po ustaleniu, jakie prawo materialne stosuje się w danej sprawie. Kwestia ta jest więc szczególnie istotna przy sporach transgranicznych.

Prowadzenie sporu przed niewłaściwym forum arbitrażowym lub państwowym może pozbawić wierzyciela roszczeń ze względu na upływ terminu przedawnienia – i to pomimo podejmowania realnych wysiłków w celu dochodzenia tych roszczeń i ponoszenia niemałych kosztów postępowania.

Często mawia się, że prawo nie nadąża za tempem zmian rzeczywistości, szczególnie za postępem technologii. Dobrze widać to na przykładzie reguł reprezentacji przedsiębiorców, słabo dostosowanych zwłaszcza do transakcji dokonywanych przez internet. Na szczęście sądy odnoszą się do tego problemu ze zrozumieniem.