Artykuły | Co do zasady

Analizując potrzeby i wymagania, zamawiający muszą rozważyć możliwość uwzględnienia aspektów społecznych zamówienia. Komisja Europejska wydała właśnie drugie wydanie przewodnika, jak uwzględniać kwestie społeczne w zamówieniach publicznych.

Obowiązek taki wynika z art. 79a k.p.a., który obowiązuje już od kilku lat, ale wciąż jak się wydaje jest niezbyt często stosowany. Pouczenie jest przy tym obowiązkowe niezależnie od rodzaju sprawy – należy się stronom zarówno w sprawach dotyczących zasiłków, jak i pozwolenia na budowę.

Już od czterech lat obowiązują znowelizowane przepisy dotyczące odpowiedzialności solidarnej inwestora wobec podwykonawców robót budowlanych, które – pod hasłem „ułatwienia dochodzenia wierzytelności” – zaostrzyły wymogi formalne dla podwykonawców chcących dochodzić zapłaty bezpośrednio od inwestora. Niestety nie poszła za tym zmiana praktyki branżowej, gdyż do formalnego zgłoszenia podwykonawcy – z różnych przyczyn – często nie dochodzi. Czy sytuacja niezgłoszonych podwykonawców jest beznadziejna?

Dynamiczny wzrost cen na rynku materiałów budowlanych, obserwowany od początku 2021 roku, każe postawić pytanie, czy klauzula waloryzacyjna stosowana w kontraktach obejmujących budowę dróg krajowych i autostrad oraz przebudowę czy modernizację linii kolejowych sprawdzi się w praktyce. Żeby dokonać takiej oceny, trzeba zrozumieć istotę działania tej klauzuli.

W toku sporu budowlanego strony postępowania, aby wykazać określone fakty, najczęściej wnoszą o przeprowadzenie dowodu nie tylko z dokumentów, ale również zgłaszają liczne wnioski dowodowe o przesłuchanie świadków. Jednak – zdaniem ustawodawcy – dowód z zeznań świadków wpływa na przewlekłość i kosztowność postępowań sądowych, a także umożliwia manipulacje procesowe. Ustawodawca ograniczył zatem prowadzenie dowodu z zeznań świadków w postępowaniu gospodarczym, co wpłynęło na codzienną praktykę przedsiębiorców.
 

Inwestor i generalny wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za wynagrodzenie podwykonawców. Nie oznacza to jednak automatycznie, że postanowienia umowy łączącej podwykonawcę i generalnego wykonawcę będą miały bezpośrednie zastosowanie do inwestora. Szczególnym postanowieniem jest zapis na sąd polubowny wyznaczający sposób dochodzenia wierzytelności. Jeśli generalny wykonawca i podwykonawca umówili się na arbitraż, czy podwykonawca może pozwać inwestora także w arbitrażu, czy powinien szukać ochrony przed sądem powszechnym?

Dotychczas sądy stały na stanowisku, że wykonawca, którego oferta nie została wybrana wskutek naruszenia Prawa zamówień publicznych, musi najpierw złożyć odwołanie do KIO (i ewentualnie skargę do sądu powszechnego od orzeczenia KIO), a dopiero potem może dochodzić naprawienia szkody od zamawiającego. Zniechęcało to wykonawców do dochodzenia roszczeń. Sytuację zmienia niedawna uchwała Sądu Najwyższego.
 

Pojawiły się długo oczekiwane przepisy regulujące zasady, na jakich realizowane mają być elektrownie wiatrowe. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji 4 maja 2021 r. ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, zwanej potocznie „ustawą odległościową” lub „ustawą 10H”. Jego przyjęcie może stać się impulsem dla ponownego dynamicznego wzrostu tej do niedawna najprężniej rozwijającej się gałęzi OZE w Polsce.

11 lutego 2021 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 stycznia 2021 r. w sprawie przeszkód lotniczych, powierzchni ograniczających przeszkody oraz urządzeń o charakterze niebezpiecznym. Zastąpiły one w zakresie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 czerwca 2003 r. w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych. Czy pod rządami nowych przepisów nadal trzeba znakować elektrownie wiatrowe? Jeżeli tak, kto i jak powinien je oznakować? A także – co równie istotne – czy i kiedy trzeba dostosować dotychczasowe oznakowanie do obowiązujących przepisów?

Gra jest tak dobra, jak dobrzy są jej twórcy. Warto więc zadbać o to, żeby dobrze im się u nas pracowało i nie myśleli nawet o przejściu do konkurencji. Oprócz tego jednak warto podjąć działania prewencyjne, czyli zawrzeć w umowach klauzule zapobiegające podbieraniu wartościowych pracowników i współpracowników.

Na początku 2021 r. Prezes UOKiK wydał dwie decyzje dotyczące koncentracji przedsiębiorców na rynku mediów. Pierwszą z nich zakazał przejęcia kontroli przez Agorę S.A. nad Eurozet sp. z o.o.1, drugą natomiast zezwolił na przejęcie kontroli przez PKN Orlen S.A. nad Polska Press sp. z o.o.2 Obydwie decyzje są żywo komentowane w mediach. Warto spojrzeć na nie od strony konstrukcji prawnych, które pojawiają się na ich kanwie.

Trwają prace nad projektem ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz o Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (druk numer 985). Projekt po poprawkach zgłoszonych przez Senat będzie ponownie przedmiotem prac w Sejmie. Wejście w życie nowej ustawy nałoży na deweloperów dodatkowe, nieznane dotąd obowiązki. Wszystko po to, aby jeszcze lepiej chronić nabywców nieruchomości mieszkaniowych przed utratą środków przeznaczanych na inwestycję deweloperską, zwłaszcza w razie upadłości dewelopera, zanim inwestycja zostanie ukończona. Czy nowy instrument ma szansę spełnić swoją funkcję?