Artykuły | Co do zasady

Obserwowanie publikacji na stronie Rządowego Centrum Legislacji bywa ciekawym doświadczeniem. Pozornie błahe zmiany prawne prowadzą czasem do szeregu poważnych konsekwencji. Prawdopodobnie konsekwencje takie dosięgną niebawem przedsiębiorców ze specyficznego rynku, rzadko pojawiającego się w debacie publicznej. Chodzi o rynek usług telekomunikacyjnych świadczonych w jednostkach penitencjarnych. Obecnie proponowane zmiany – z pozoru niegroźne – w istocie mogą skutkować całkowitą eliminacją polskich przedsiębiorstw z tego rynku.

Naszym Czytelnikom i Autorom życzymy świątecznego oderwania i odpoczynku. I bądźmy zdrowi! Wracamy po Nowym Roku (kolejne wydanie 13 stycznia).
 

Ukazał się piąty numer naszego naukowego półrocznika „Co do zasady. Studia i analizy prawne”. Wiele miejsca poświęcamy zagadnieniom podatkowym. Piszemy o odpowiedzialności członka zarządu spółki jako beneficjenta pomocy publicznej i o licencjach wieczystych – formalnie nieistniejących, a potrzebnych. Publikujemy też kolejny tekst poświęcony Księstwu Liechtensteinu, omawiamy bieżące orzecznictwo w formie glos, a numer kończymy wywiadem z dziekanem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr. hab. Tomaszem Giaro.

Pandemia wpłynęła między innymi na nasz sposób robienia zakupów. Coraz częściej produkty (w tym prezenty w okresie przedświątecznym) zamawiamy przez internet – z dostawą do drzwi, do wyznaczonego punktu bądź do automatu paczkowego – dzięki czemu nie musimy czekać w domu we wskazanych przez kuriera godzinach. Na naszych osiedlach i ulicach pojawiają się kolejne automaty paczkowe. Wiadomo już, że ich budowa nie wymaga uzyskania zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej. Ale czy wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od nieruchomości?

Prawo dość precyzyjnie mówi, komu i w jakiej sytuacji można udzielić informacji o stanie zdrowia osoby bliskiej. Jak jednak sprawdzić tożsamość pytającego przez telefon? I czy szpital może co do zasady odmówić udzielania informacji telefonicznie?

W listopadzie Komisja Europejska przyjęła trzy inicjatywy ustawodawcze, których celem jest wdrożenie założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Wśród nich znalazła się propozycja nowego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów.

Progi unijne i średni kurs euro do przeliczenia kwot progowych w euro na złote już od  1 stycznia 2022 r. będą wyższe. W górę idzie też przelicznik euro na złote.

Zastrzeżenie osobistego wykonania kluczowych zadań jest jedną z gwarancji prawidłowego wykonania zamówienia. Zamawiający muszą jednak pamiętać, że instytucja ta nie może być nadużywana i traktowana w sposób mechaniczny, bez uwzględniania specyfiki danego zamówienia. Wykonawcy mogą więc zaskarżyć treść SWZ, jeżeli dojdą do wniosku, że wprowadzone przez zamawiającego wymogi są zbyt rygorystyczne i ograniczają im możliwość wzięcia udziału w realizacji zamówienia. Mechanizm ten okazuje się skuteczny, co udowadnia między innymi wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 października 2021 (KIO 2733/21).

Chaos prawny, jaki stał się udziałem polskiego sądownictwa, stwarza ogromne praktyczne problemy i zagrożenia dla bezpieczeństwa obrotu. Stawia bowiem pod znakiem zapytania legalność setek nominacji sędziowskich i ważność dziesiątek tysięcy orzeczeń, na których opiera się obrót gospodarczy i życie społeczne. Sposobem na ograniczenie tych zagrożeń może być zasada funkcjonująca w krajach common law jako „de facto doctrine”, która pod pewnymi warunkami pozwala uznać za ważne czynności sędziów i urzędników powołanych na urząd w sposób niezgodny z prawem. Doktrynę tę można z łatwością wywieść z konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa, jak i z fundamentalnych zasad prawa UE.

30 listopada 2021 r. Rada i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie ostatecznej wersji projektu aktu w sprawie zarządzania danymi (Data Governance Act, DGA). Celem projektu jest promowanie dostępności danych i budowa godnego zaufania środowiska, które ułatwi wykorzystanie danych (zarówno osobowych, jak i nieosobowych) do badań i tworzenia nowych innowacyjnych usług i produktów. Ma również stworzyć ramy prawne dla łatwiejszego dzielenia się danymi i mechanizmy ułatwiające ponowne wykorzystanie niektórych danych posiadanych przez sektor publiczny, w tym danych dotyczących zdrowia, rolnictwa czy środowiska.
 

Wygodny dostęp do pełnej dokumentacji medycznej to ważny cel, ale nie można do niego dążyć niezgodnie z RODO i Konstytucją. Należy też uregulować kwestie odpowiedzialności za wykorzystywanie danych o świadczeniobiorcy w innym celu niż cel medyczny.

Nowelizacja ustawy o odpadach, który ma wejść w życie z początkiem 2022 r., wdraża do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektyw tak zwanego pakietu odpadowego i stanowi krok w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Jedna z istotniejszych zmian dotyczy produktów ubocznych.