spory sądowe | Co do zasady

W Dziale X projektu nowej ustawy Prawo zamówień publicznych (art. 620 – 655) ustawodawca zobowiązuje zamawiającego i wykonawcę do obligatoryjnego przeprowadzenia postępowania koncyliacyjnego. O ile sama idea ugodowego kończenia sporów zasługuje na pełne poparcie, o tyle zaproponowane rozwiązania szczegółowe budzą poważne wątpliwości na tle Konstytucji i przepisów prawa wspólnotowego.

Jeśli przyjmiemy mandat karny, staje się on prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru. Czy to oznacza, że nie ma żadnej możliwości uchylenia takiego mandatu?

W postępowaniu cywilnym odwoławczym obowiązuje zasada zakazu orzekania na niekorzyść strony wnoszącej środki zaskarżenia, np. apelację (zakaz reformationis in peius). Oznacza to, że skarżący orzeczenie sądowe (przy braku jednoczesnego zaskarżenia przez drugą stronę) nie może po wyroku sądu drugiej instancji znaleźć się w gorszej sytuacji niż po orzeczeniu sądu pierwszej instancji. Orzeczenie sądu odwoławczego nie może być dla niego mniej korzystne niż zapadłe w pierwszej instancji. Zasada ta doznaje jednak wyjątku w postępowaniu o stwierdzenie zasiedzenia, co ostatnio w swojej uchwale przesądził Sąd Najwyższy.

Nieprawidłowe doręczenie przesyłki sądowej może całkowicie zmienić losy postępowania sądowego. Pozornie trywialne uchybienie może unicestwić pewną wygraną albo przerodzić porażkę w sukces. Doręczenia wywołują wiele problemów w praktyce, czego skutkiem jest bogate orzecznictwo w tym zakresie. Najwięcej kontrowersji budzi tzw. doręczenie zastępcze polegające na tym, że dwukrotnie awizowana i faktycznie nieodebrana przed adresata przesyłka traktowana jest jako doręczona.

Jeśli nasz przeciwnik złoży zażalenie na korzystne dla nas postanowienie sądu, jedynym realnym środkiem obrony jest odpowiedź na zażalenie. Można je wnieść w terminie tygodniowym od dnia otrzymania zażalenia. Co można jednak zrobić, gdy termin upłynął bezskutecznie i nie ma podstaw do wystąpienia z wnioskiem o przywrócenie terminu?

Rosnące ceny energii elektrycznej nie cieszą odbiorców, ale wbrew pozorom sprawiają też spore problemy sprzedawcom. Co oczywiste sprzedawcy energii usiłują przerzucić skutki wzrostu cen rynkowych na odbiorców, nawet jeśli wiążą ich długoterminowe umowy sprzedaży energii przewidujące cenę gwarantowaną przez cały okres jej obowiązywania. W takim przypadku odbiorcy muszą poszukiwać odpowiedniej ochrony prawnej, aby zapobiegać wzrostowi kosztów, a w skrajnych wypadkach również odcięciu dostaw energii elektrycznej.

Żądania Andrzeja Sapkowskiego, żeby podwyższyć jego wynagrodzenie za prawa autorskie do Wiedźmina, to wierzchołek góry lodowej. Zmiany w branży gier, spowodowane rosnącymi kosztami produkcji i dominacją cyfrowych form dystrybucji, będą prowadziły do coraz częstszych sporów, w szczególności na gruncie praw własności intelektualnej. Warto już teraz wiedzieć, co może stać się ich przyczyną i jak można im przeciwdziałać.

Zmiany cen energii, jakie obserwujemy w ostatnich miesiącach na TGE, wywołują spory pomiędzy sprzedawcami i odbiorcami energii. Sprzedawcy jednostronnie podwyższają ceny, kupujący wypowiadają umowy, pierwsze sprawy pojawiają się w sądach. Duża niepewność rynku utrudnia zawieranie umów na przyszłość. W takiej rzeczywistości niełatwo się odnaleźć nawet dużemu i doświadczonemu przedsiębiorcy.

Gdy wystąpi szkoda inwestora, nie trzeba dociekać kto i w jakim stopniu się do niej przyczynił. Można dochodzić jej naprawienia od wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za jej powstanie, chociażby brały udział w budowie w różnych rolach i na różnych podstawach.

Sąd Najwyższy pochylił się ostatnio nad problemem związania sądów prawomocnymi wyrokami wydanymi w innych sprawach. Zagadnienie to dotyczy prawomocności materialnej, czyli tzw. powagi rzeczy osądzonej. Ma ono istotne znaczenie praktyczne, ponieważ określa, jak wynik jednego postępowania może wpłynąć na rozstrzygnięcie innych analogicznych spraw. Wskazuje też, gdzie kończy się swoboda sądu w czynieniu własnych ustaleń faktycznych i ocen prawnych.

Generalny wykonawca oraz inwestor są solidarnie odpowiedzialni za wynagrodzenie podwykonawców, którzy zostali w sposób wyraźny lub dorozumiany zaakceptowani przez inwestora. Zasada ta ma na celu ochronę podwykonawców i zapewnienie im zapłaty wynagrodzenia, gdy generalny wykonawca nie płaci swoich długów. Inwestor, który w takiej sytuacji staje przed poważnym ryzykiem finansowym, musi natomiast sam zadbać o ochronę swojego interesu.

Przepisy o sprzeciwie do sądu administracyjnego, które weszły w życie 1 czerwca 2017 r., wprowadzane w celu zaskarżania decyzji uchylających decyzje organów pierwszej instancji i przekazujących sprawę do ponownego rozpoznania, wydają się zdawać egzamin – coraz więcej sprzeciwów jest uwzględnianych i organy odwoławcze są zobowiązywane do merytorycznego orzekania, w tym w sprawach budowlanych i związanych z zagospodarowaniem nieruchomości.