Aleksandra Stępniewska | Co do zasady

W ostatnim czasie media wielokrotnie informowały o zatrzymaniach prezesów, członków zarządów, dyrektorów spółek. W przestrzeni publicznej pojawiał się wówczas szereg pytań o zasadność takich czynności, zwłaszcza wtedy, gdy sądy odmawiały uwzględniania prokuratorskich wniosków o zastosowanie tymczasowego aresztowania.

Programy compliance zyskują na popularności w szczególności w związku z projektowaną nową ustawą o odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych – jako argument obrony przed taką odpowiedzialnością. W pierwszej jednak kolejności compliance powinno stanowić narzędzie zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizacji, zwłaszcza w kontekście coraz liczniejszych obowiązków regulacyjnych. Na obu płaszczyznach – by spełniać swoje funkcje – program compliance musi być efektywny.

Dyskusja, czy wdrożenie i stosowanie programu zgodności (compliance) jest ogólnym obowiązkiem prawnym, trwa nie od dziś. Compliance jest narzędziem zarządzania procesami operacyjnymi w organizacji, przeciwdziałania nieprawidłowościom i mitygowania odpowiedzialności. Dlatego wydaje się wchodzić w zakres obowiązku należytej staranności, sankcjonowanej nie tylko na płaszczyźnie karnej.

Projekt nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, który pojawił się 28 maja 2018 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji, wskazuje na istotny zwrot w podejściu do korporacyjnej odpowiedzialności karnej. Karanie przestępczości gospodarczej i skarbowej popełnianej przy wykorzystaniu podmiotów zbiorowych ma być bardziej efektywne. Przejawia się to w szczególności w wachlarzu sankcji, jakie będą mogły być nakładane na podmioty zbiorowe.

Tajemnica adwokacka i radcowska jest nieodzownym elementem i podstawowym obowiązkiem wpisanym w zawód adwokata i radcy prawnego. Jest fundamentem relacji, jaką profesjonalny pełnomocnik buduje ze swoim klientem. Tajemnica ta jest także gwarancją ochrony praw przyznanych stronom procesu sądowego oraz jego sprawiedliwości i prawidłowości. Czym jednak jest, co może ją ograniczać i czy nie traci swojego znaczenia w otaczającej nas rzeczywistości?

Wprowadzanie i stosowanie wewnętrznych procedur przeciwdziałania korupcji staje się obowiązkiem prawnym podmiotów gospodarczych. Przepisy prawa identyfikują elementy konieczne programów compliance, nie dostarczają jednak propozycji konkretnych rozwiązań. Remedium i dobrą praktykę w tym zakresie stanowią rekomendacje.

1 czerwca 2017 r. we Francji weszły w życie przepisy wprowadzające obowiązek ustanawiania antykorupcyjnych procedur zgodności (compliance). Zasięg ich oddziaływania może być szerszy, niż mogłoby się wydawać.

Walka z przestępczością gospodarczą powoduje, że prawo karne coraz mocniej ingeruje w sferę biznesu. W ramach projektowanych zmian legislacyjnych możliwy będzie przepadek przedsiębiorstwa, które służyło do popełnienia przestępstwa.

Czy dowody uzyskane w wewnętrznym postępowaniu wyjaśniającym można wykorzystać w postępowaniu sądowym?

O pobieraniu baz danych w ramach ścigania udziału w grach hazardowych organizowanych przez internet.

W początku XX w. E. Sutherland wprowadził pojęcie przestępczości białych kołnierzyków, dziś nazywanej przestępczością gospodarczą. Wraz z rozwojem technologii głównego źródła zagrożeń zaczęto upatrywać w cyberprzestrzeni. Tradycyjne formy przestępstw nie odeszły jednak do lamusa.

Cyberprzestrzeń może bowiem jawić się jako obszar niepodlegający właściwości organów ścigania jakiegokolwiek państwa, dając sprawcom przestępstw poczucie bezkarności. Tymczasem cyberprzestrzeń i przestępstwa popełniane przy jej wykorzystaniu lub w jej obszarze bynajmniej nie są wyjęte spod jurysdykcji państw.