Spory z URE co do zawartości wykazów odbiorców przemysłowych powinny rozstrzygać sądy administracyjne
Ostatnie orzeczenia sądów, zarówno ochrony konkurencji i konsumentów, jak i administracyjnych, zdają się ostatecznie przesądzać, który sąd jest właściwy do rozstrzygania sporów z URE co do zawartości wykazów.
Od momentu uchwalenia przepisów o ulgach dla odbiorców przemysłowych przy wspieraniu odnawialnych źródeł energii kontrowersje wzbudzał charakter prawny wykazu, który Prezes URE ma ogłaszać do końca roku. Dla przypomnienia, Prezes URE tworzy wykaz na podstawie zgłoszeń odbiorców, którzy spełnią kryteria, aby uzyskać status odbiorcy przemysłowego.
Początkowo sądy zaprzeczały swojej kompetencji co do możliwości rozstrzygania sporów z URE co do zawartości wykazu. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) twierdził, że jego kompetencja dotyczy rozstrzygania tylko w zakresie decyzji administracyjnych, a wykazy nimi nie są. Z kolei sądy administracyjne początkowo twierdziły, że wykazy nie są zaskarżalne, ponieważ nie mieszczą się w katalogu czynności organów administracyjnych, które mogą być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego.
Sprawa jednej ze skarg na wykaz w końcu trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który w postanowieniu II GSK 2822/16 stwierdził, że to sądy administracyjne są kompetentne do rozstrzygania skarg na wykazy odbiorców przemysłowych. NSA potwierdził, że wykaz jest czynnością (aktem) organu administracji, który dotyczy obowiązku odbiorcy przemysłowego wynikającego z ustawy, zarówno gdy przedsiębiorca został na nim umieszczony, jak i gdy nie został umieszczony w wykazie i kwestionuje to pominięcie. Tego rodzaju działanie mieści się w pojęciu aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, a zatem jest w katalogu zaskarżalnych skargą do sądu administracyjnego czynności organów administracji. Zdaniem NSA wykonanie obowiązku złożenia oświadczenia i sporządzenia wykazu odbiorców przemysłowych, którzy złożyli oświadczenie, jest sprawą z zakresu administracji publicznej. Nie ma znaczenia to, że wykaz może obejmować wiele podmiotów, ponieważ umieszczenie w wykazie albo pominięcie w wykazie określonego podmiotu stanowi dla tego podmiotu indywidualne rozstrzygnięcie.
Jak wynika z doświadczeń kancelarii, powyższe rozstrzygnięcie NSA wpłynęło na postawę sądów administracyjnych, które przestały odrzucać skargi na wykazy odbiorców przemysłowych. Sugerujemy jednak powoływać wskazane rozstrzygnięcie NSA w uzasadnieniu właściwości sądu administracyjnego, aby uniknąć ewentualnego odrzucenia skargi przez sąd. Tym samym okazało się również, że SOKiK nie jest właściwy do rozstrzygania sporów co do zawartości wykazów. Odradzamy zatem składanie odwołań od wykazów do SOKiK, szczególnie że odrzucenie odwołania może wiązać się z zasądzeniem od odbiorcy na rzecz URE kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, co naraża składającego odwołanie na dodatkowe koszty.
Marek Dolatowski, doradztwo dla sektora energii, kancelaria Wardyński i Wspólnicy
