usługi płatnicze | Co do zasady

29 stycznia 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych, która przyniosła ważne zmiany dla wszystkich uczestników rynku instrumentów płatniczych w Polsce. Wprowadziła m.in. ustawową obniżkę stawki opłaty interchange oraz dodatkowe obowiązki dla agentów rozliczeniowych i organizacji kartowych.

Czy kradzież bitcoinów to przestępstwo w rozumieniu polskiego prawa karnego? I czy osoby prowadzące ataki hakerskie na systemy informatyczne służące do „przechowywania” bitcoinów i obsługi transakcji popełniają przestępstwo hackingu z art. 267 § 1 k.k.?

Przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy nie odnoszą się wyłącznie do tradycyjnie rozumianych pieniędzy. Oznacza to konieczność identyfikacji klientów dokonujących transakcji z wykorzystaniem wirtualnych walut, konieczność rejestracji transakcji podejrzanych oraz, w określonych sytuacjach, blokowanie transakcji.

Podejmującym próbę ustalenia natury prawnej wirtualnych walut, wyłączono raczej możliwość zakwalifikowania waluty wirtualnej do kategorii instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (UOIF).

Aby ustalić, czy regulacje dotyczące usług płatniczych (zawarte przede wszystkim w ustawie o usługach płatniczych) będą miały zastosowanie do obrotu wirtualnymi walutami, w pierwszym rzędzie należy rozstrzygnąć, czy używane w tej ustawie o pojęcie „środków pieniężnych” odnosi się również do wirtualnych walut.

Proces kreacji wirtualnych walut jest zależny od modelu stosowanego dla określonej waluty. W niektórych przypadkach jest to proces scentralizowany, w którym łatwo można zidentyfikować podmiot dokonujący kreacji wirtualnej waluty. W przypadku innych walut jest to proces zdecentralizowany, w którym wykreować walutę mogą poszczególni, często anonimowi, użytkownicy zdecentralizowanego systemu.

Kryptowaluty, waluty wirtualne, waluty cyfrowe różnią się nie tylko nazwą, ale też sposobem funkcjonowania.

W odróżnieniu od wcześniejszych wypowiedzi EBA na temat wirtualnych walut dokument zawiera nie tylko wyliczenie ryzyk związanych z wirtualnymi walutami, ale również konkretne propozycje działań legislacyjnych.

Poprawne ustalenie natury prawnej wirtualnych walut ma zasadnicze znaczenie dla zidentyfikowania przepisów prawa, które mają w stosunku do nich zastosowanie.

Waluty wirtualne mają już zasięg globalny. Został on osiągnięty w niespełna 6 lat, jako że za ich formalną „datę urodzin” przyjmuje się początek 2009 roku, gdy został utworzony i publicznie udostępniony algorytm Bitcoin.

Upadek Mt.Gox, największej platformy obrotu bitcoinami, był niewątpliwie szokiem dla entuzjastów wirtualnych walut. Wiele wskazuje jednak na to, że wydarzenia te nie ostudzą entuzjazmu zwolenników wirtualnych walut.

Wśród wielu zmian wprowadzonych ostatnią dużą nowelizacją ustawy o usługach płatniczych znajduje się zmiana, która będzie miała istotne znaczenie dla kantorów internetowych.