Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej | Co do zasady

W wyroku z 29 lipca 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wypowiedział się w sprawie trwającego ponad 20 lat sporu pomiędzy członkami zespołu Kraftwerk a producentami utworu muzycznego „Nur mir”. Według TSUE użycie bez zgody producenta nawet bardzo krótkiego fragmentu opublikowanego przez niego utworu narusza jego prawa wyłączne do fonogramu. Czy artyści posługujący się samplami powinni mieć powody do obaw?

Udzielenie zamówienia typu in-house, które spełnia warunki określone w art. 12 ust. 1 lit. a) – c) dyrektywy 2014/24, nie jest samo w sobie zgodne z prawem Unii – orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 3 października 2019 r. w sprawie o sygnaturze C-285/18 Kauno miesto savivaldybè i Kauno miesto savivaldybès administracija, przy udziale UAB „Irgita” i UAB „Kauno švara”. Nie jest to jednak orzeczenie kontrowersyjne ani nie zmienia wypracowanych przez lata zasad wyłączenia zamówień wewnętrznych z reżimu zastosowania dyrektyw zamówieniowych. Daje jednak wykonawcom dodatkowy argument w eliminowaniu decyzji zamawiających, które ci podejmują z pominięciem zasad podstawowych, jak zasada przejrzystości.

Jedną z kluczowych kwestii absorbujących ostatnio opinię publiczną, a zwłaszcza banki i ich kredytobiorców detalicznych, była przyszłość kredytów walutowych, szczególnie tych denominowanych lub indeksowanych do franków szwajcarskich. Po tym, jak potyczki polityków wokół tematu „frankowiczów” nie przyniosły konstruktywnego rozwiązania problemu, uwaga skupiła się wokół toczących się sporów sądowych między bankami a kredytobiorcami. Długo wyczekiwany wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE został opublikowany 3 października 2019 r., a w ślad za nim zostały wydane pierwsze orzeczenia polskich sądów. Niezależnie od wszelkich spekulacji i subiektywnych oczekiwań wiązanych z tym wyrokiem, warto zastanowić się, co tak naprawdę orzeczenie TSUE może zmienić w położeniu zainteresowanych stron, tj. kredytobiorców oraz pierwotnych i wtórnych wierzycieli.

Trybunał Sprawiedliwości UE, w odpowiedzi na pytania prejudycjalne sądów krajowych, dokonuje wykładni przepisów prawa unijnego albo orzeka o ważności tych przepisów. Wyrok w sprawie prejudycjalnej wiąże nie tylko sąd krajowy w danej sprawie. Interpretacja Trybunału (lub wyrok dotyczący ważności przepisów) odnosi skutek we wszystkich państwach członkowskich zgodnie z zasadą jednolitości i skuteczności stosowania prawa unijnego. TSUE, dokonując wykładni prawa unijnego lub oceniając ważność przepisu, dokonuje ich ze skutkiem wstecznym, a więc interpretuje albo orzeka o ważności przepisu od chwili jego wejścia w życie. Jednym z zagadnień, jakie może powstać na skutek wydania wyroku prejudycjalnego przez Trybunał, jest jego skutek wobec prawomocnych orzeczeń sądów krajowych, które wydane zostały w oparciu o przepisy unijne poddane następnie ocenie TSUE.

Trybunał Sprawiedliwości UE ostatecznie rozstrzygnął sprawę dotyczącą unijnego znaku towarowego przedstawiającego krzyż umieszczony na bocznej stronie buta sportowego. Z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia tego znaku towarowego wystąpiła niemiecka spółka Deichmann SE, powołując się na brak rzeczywistego używania znaku.

W wyroku wydanym 24 czerwca br. w sprawie C-619/18 Komisja Europejska przeciwko Polsce TSUE orzekł, że ustawa obniżająca wiek emerytalny sędziów Sądu Najwyższego stanowiła naruszenie art. 19 Traktatu o UE stanowiącego uszczegółowienie zasady praworządności określonej w art. 2 tego traktatu. Skąd taki wyrok?

W wyroku z 6 marca 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE ostatecznie rozstrzygnął sprawę dotyczącą unieważnienia wspólnotowego wzoru przemysłowego przedstawiającego pudełko na drażetki MIK MAKI. O unieważnienie wnioskowała spółka Ferrero SpA, powołując się na zarejestrowany na jej rzecz graficzny znak towarowy przedstawiający opakowanie Tic-Tac.

W wyroku z 21 marca 2019 r. (C-443/17) Trybunał Sprawiedliwości UE przypomniał o potrzebie ścisłej i zawężającej interpretacji pojęcia produktu podlegającego ochronie na podstawie rozporządzenia WE 469/2009 dotyczącego dodatkowego świadectwa ochronnego dla produktów leczniczych. Trybunał podkreślił, że pojęcie to obejmuje wyłącznie składnik aktywny produktu leczniczego, nie zaś kombinację z innymi substancjami niemającymi samodzielnego działania terapeutycznego.

Wydany wczoraj wyrok w sprawie pytania prejudycjalnego sądu irlandzkiego C-216/18 PPU L.M. nie odbiega zasadniczo od opinii rzecznika generalnego. Trybunał uściślił, na jakich warunkach organ wykonujący ENA może zastosować wyjątek od zasady wzajemnego uznawania orzeczeń, ale podjęcie ostatecznej decyzji pozostawił sądowi krajowemu wykonującemu ENA.

Trybunał Sprawiedliwości uznał, że słynna czerwona podeszwa szpilek Christiana Louboutina nie składa się wyłącznie z kształtu zwiększającego znacznie wartość towaru, a co za tym idzie spełnia wymogi, by zarejestrować ją jako znak towarowy. To ważna bitwa wygrana przez projektanta w wieloletniej już wojnie o czerwoną podeszwę.

Dzisiaj, w czwartek 28 czerwca 2018 r., rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał opinię w sprawie pytania prejudycjalnego sądu irlandzkiego. Pytanie dotyczyło tego, czy sąd wykonujący europejski nakaz aresztowania (ENA) w stosunku do obywatela innego państwa członkowskiego UE jest zobowiązany do odroczenia wykonania tego nakazu w celu ustalenia, czy istnieją przekonujące dowody, że warunki istniejące w państwie, które wydało ten nakaz aresztowania, naruszają podstawowe prawo do rzetelnego procesu sądowego, ponieważ sam wymiar sprawiedliwości w wydającym nakaz państwie członkowskim nie jest już oparty na zasadzie praworządności.

Kwestia ograniczeń w realizacji nowych lądowych elektrowni wiatrowych trafiła przed Trybunał Sprawiedliwości UE. Czy doszło do wprowadzenia przepisów technicznych bez ich notyfikacji do Komisji Europejskiej? I czy w związku z tym polskie sądy powinny odmawiać ich stosowania?